II.

Þessum hætti er breytt til dróttkvæðs háttar með orðum.

Nú er sá háttr, er vér köllum liðhendr:

41. Velr ítrhugaðr ýtum
otrgjöld jöfurr snotrum.
Oft hefir þings fyr þröngvi
þungfarmr Grana sprungit.
Hjörs vill rjóðr, at ríði
reiðmalmr Gnitaheiðar.
Vígs er hreytt at hættis
hvatt Niflunga skatti.

Þat eru liðhendr, er inn sami stafr stendr fyrir hendingar, ok þá er rétt ort liðhendr háttr, at í öðru ok í inu fjórða vísuorði sé oddhending ok skothending við þær hendingar, er í inu fyrra vísuorði eru, ok verðr þá einn upphafsstafr allra þeira þriggja hendinganna.

Nú er sá háttr, er vér kölum rétthent:

42. Alrauðum drífr auði;
ógnrakkr firum Hlakkar
veit ek hvar vals á reitu
verpr hringdropa snerpir.
Snjallr lætr á fit falla
fagrregn jöfurr þegnum,
ógnflýtir verr ýtum
arm, Mardallar hvarma.

Hér eru aðalhendingar í fyrsta ok þriðja vísuorði, en gætt at taka ór skothendur.

Enn er sá háttr, er vér köllum ina minni alhendu, þat eru skothendur í inu fyrsta vísuorði í báðum helmingum, svá sem hér segir:

43. Samþykkjar fremr sökkvi
snarr Baldr hjarar aldir.
Gunnhættir kann Grótta
glaðdrift hraða skipta.
Féstríðir kná Fróða
friðbygg liði tryggva.
Fjölvinjaðr hylr Fenju
falr meldr alinveldi.

In minni alhenda er þá rétt ort, at haldit sé vísulengð saman. En ef henni er skotit í fulla alhendu, svá at skothendur sé þar sumar eða allar í vísuorði, þá er þat eigi rétt.

Nú er alhent:

44. Frama skotnar gram, gotnum,
gjöf sannask, röf spannar,
menstiklir, vensk, miklar
manndýrðir vann skýrðar.
Herfjölð, bera hölðar,
hagbáls lagar stála
friðask sjaldan við valdi,
vallands svala branda.

Hér eru tvennar aðalhendingar í hverju vísuorði. Þessi þykkir vera fegrstr og vandastr, ef vel er ortr, þeira hátta, er kvæði sé ort eftir, ok er þá full alhending, ef eigi finnst í at, ek, en eða þau smáorð, er þeim fylgja, nema þau standi í hendingum, en eigi hafa allir menn þat varazt, ok er þat fyrir því eigi rangt, sem kvað Klæingr byskup:

Bað ek sveit á glað Geitis,
gör er íð at för, tíðum
drögum hest á lög lesta,
lið flýtr, en skrið nýtum.

Þetta er stamhendr háttr:

45. Lætr undin brot brotna
bragningr fyr sér hringa.
Sá tekr fyr men menja
mætt orð of sik fættir.
Armr kná við blik blikna
brimlands viðum randa,
þar er hönd, at lið liðnar,
lýslóðar berr glóðir.

Hér er í frysta ok þriðja vísuorði tvíkveðit at einni samstöfu ok haft þat til hendinga, ok fyrir því köllum vér þetta stamhent, at tvíkylft er til hendingarinnar, ok standa svá hendingar í orðinu sem riðhendur.

Nú er sá háttr, er samhent er kallat:

46. Virðandi gefr virðum
verbál liðar skerja.
Gleðr vellbroti vellum
verðung afar-þungum.
Ýtandi fremr ýta
auðs sæfuna rauðum,
þar er mætum gram mæti
marblakks skipendr þakka.

Hér eru þær hendingar, er vér köllum samhendur, því at þessar eru allar með einum stöfum ok eru í fyrsta ok þriðja vísuorði, svá settar sem skothendur í dróttkvæðum hætti.

Nú er iðurmælt:

47. Seimþverrir gefr seima
seimörr liði beina.
Hringmildan spyr ek hringum
hringskemmi brott stinga.
Baugstökkvir fremr baugum
bauggrimmr hjarar drauga.
Viðr gullbroti gulli
gullhættr skaða fullan.

Hér er þrim sinnum haft samhending, tysvar í fyrsta ok þriðja vísuorði, en í öðru ok inu fjórða er haldit afhending sem í dunhendum hætti.

Þess háttr heitir klifat:

48. Auðkenndr verr auði
auð-Týr boga nauðir.
Þar er auðviðum auðit
auðs í gulli rauðu.
Heiðmönnum býr heiðis
heiðmildr jöfurr reiðir.
Venr heiðfrömuðr heiðar
heiðgjöf vala leiðar.

Hér halda samhendingar of allan vísuhelming ok taka með aðalhending ina síðari í öðru ok inu fjórða vísuorði.

Nú eru þeir hættir, er stúfar heita:

49. Hjaldr-remmir tekr Hildi,
hringr brestr at gjöf, festa.
Hnígr und Högna meyjar
hers valdandi tjald.
Heðins mála býr hvílu
hjalmlestanda flestum.
Morðaukinn þiggr mæki
mund Hjaðninga sprund.

Hér er it fjórða vísuorð stýft ok tekin af samstafa, en í dróttkvæðum hætti skal setja með hending.

Þessi er meiri stúfr:

50. Yggs drósar rýfr eisa
öld móðsefa tjöld.
Glóð stökkr í hof Hlakkar
hugtúns firum brún.
Geðveggjar svífr glugga
glæs dynbrími hræs,
hvattr er hyrr at slétta
hjaldrs gnapturna aldrs.

Hér er stýft annat ok it fjórða vísuorð.

Nú er inn mesti stúfr:

51. Herstefnir lætr hrafn
hungrs fullseðjask ungr.
Ilspornat getr örn
aldrlausastan haus.
Vilja borg en vargr
vígsára klífr grár.
Oft solgit fær ylgr,
jöfurr góðr vill svá, blóð.

Hér eru öll vísuorð stýfð. Þessir hættir, er nú eru ritaðir, eru greindir í þrjá staði, því at menn hafa ort fyrr svá, at í einni vísu var annarr helmingr stýfðr, en annarr helmingr tvístýfðr, ok eru þat háttaföll. Sá er inn þriði, er alstýfðr er, því at hér eru öll vísuorð stýfð.

Nú er skothendr háttr:

52. Sær Skjöldungs niðr skúrum,
sköft, darraðar, lyftask,
hrindr gunnfana grundar
plygg of fræknum tyggja.
Geisa vé fyr vísa,
veðr stöng at hlym Gungnis,
styrk eru mót und merkjum
malms of ítran hilmi.

Hér eru skothendur í öllum vísuorðum, en annat sem dróttkvæðr háttr.

Nú er sá háttr, er vér köllum liðhendur:

53. Stjóri vensk at stæra
stór verk dunu geira,
halda kann með hildi
hjaldr-Týr und sik foldu.
Harri slítr í hverri
Hjarranda föt snerru.
Falla þar til fyllar
fjallvargs jöru þollar.

Í þessum hætti eru liðhendur með tvennu móti, en aðrar á þá lund: við ina fyrri hending í fyrsta ok þriðja vísuorði.

Nú skal rita þá háttu, er forn skáld hafa kveðit ok eru nú settir saman, þótt þeir hafi ort sumt með háttaföllum, ok eru þessir hættir dróttkvæðir kallaðir í fornum kvæðum, en sumir finnast í lausavísum, svá sem orti Ragnar konungr loðbrók með þessum hætti:

54. Skýtr at Sköglar veðri,
en skjaldagi haldask,
Hildar hlemmidrífu
of hvítan þröm rítar.
En í sæfis sveita
at sverðtogi ferðar
rýðr aldar vinr odda
þat er jarls megin, snarla.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í öðru ok fjórða aðalhendingar, en höfuðstafrinn stendr svá, sá er kveðandi ræðr í öðru ok inu fjórða vísuorði, at þar er fyrir sett samstafa ein eða tvær, en at öðru sem dróttkvætt.

Nú skal rita Torf-Einars hátt:

55. Hverr séi jöfra ægi
jarl fjölvitrum betra,
eða gjarnara at gæða
glym harðsvelldan skjalda?
Stendr at stála skúrar
styrr ólítill Gauti,
þá er folks jaðarr foldir
ferr sig-Njörðum varða.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í örðu ok fjórða skothent ok riðhent.

Nú er Egils háttr:

56. Hverr ali blóði byrsta
bens rauðsylgjum ylgi,
nema svá at gramr of gildi
gráð dag margan vargi?
Gefr oddviti undir
egg nýbitnar vitni.
Herr sér fenris fitjar
framkló loðna roðna.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði háttlausa, en í öðru ok inu fjórða aðalhendingar ok riðhent.

Nú er Fleins háttr:

57. Hilmir hjalma skúrir
herðir sverði roðnu,
hrjóta hvítir askar,
hrynja brynju spangir.
Hnykkja Hlakkar eldar
harða svarðar landi.
Remma rimmu glóðir
randa grand of jarli.

Hér er svá farit hendingum sem í dróttkvæðum hætti, en hendingar eru settar saman í öndurðu vísuorði.

Nú er Braga háttr:

58. Er til hjalma hyrjar
herjum styrjar væni,
þar svá at jarl til ógnar
egnir tognu sverði.
Sjá kná garð fyr grundu
grindar Þundar jaðra,
er skatna vinr skjaldar
skyldisk galdr at fremja.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði it síðasta málsorð haft til hendingar, en missir þess orðs ins fyrra, er gera skyldi skothending. En við þetta hendingarorð eru í öðru ok inu fjórða vísuorði hendingar, ok er þat önnur hending skothenda ok liðhending, en önnur aðalhedning við ina fyrstu. En þessar hendingar, er standa í öðru ok fjórða vísuorði, standa sem í Fleins hætti. Víða er þat í fornskálda verka, er í einni vísu eru ýmsir hættir eða háttaföll, ok má eigi yrkja eftir því, þó at þat þykki eigi spilla í fornkvæðum.

Nú eru þeir hættir, greindir í þrjá staði, er kimblabönd heita. Þessi er einn:

59. Hjalmlestir skekr Hristar
hreggöld Sigars veggi.
Gramr lætr í byr brjóta
brands hnigþili randa stranda.
Stálhrafna lætr stefnir
styrvind of sik þyrja.
Þiggr at Göndlar glyggvi
gagn oddviti bragna sagna.

Hér er í fjórða vísuorði í hvárum helmingi aukit aðalhending með tveim samstöfum eftir vísuorð en at öðru sem dróttkvætt.

Nú er it meira kimblaband:

60. Almdrósar skylr ísa
ár flest meginbára sára.
Kænn lætr hvatt á hrönnum
hjalmsvell jöfurr gella fella.
Styrjökla kná stiklir
stinnr mens legi venja benja.
Lætr stillir frár fylla
folk sund hjarar lunda unda.